VONNIS GEVELD

Groot was de verontwaardiging toen de motie van wantrouwen het in de vroege uurtjes van Goede Vrijdag het niet haalde. Rutte's politieke carrière bungelde al uren lang aan een dun draadje. 'Ik heb niét gelogen'. 'Ik heb er geen herinnering aan' was zijn laatste verdedigingslijn. 

Maar wie stond hier terecht? De demissionaire premier? De lijsttrekker, fractievoorzitter en politiek leider van de grootste partij van Nederland? En waartegen moest hij zich verdedigen? 
Voor het grootste deel van de Tweede Kamer was de maat vol. Wilders benadrukte met het mes in de hand dat hij er alleen voor stond. 'U hebt geen vrienden meer, meneer Rutte. U staat moederziel alleen!' Rutte verdedigde zich ongekend fel tegen de beschuldigingen van leugenachtigheid en bestuurlijke arrogantie.

De paniek die bij verkenner Ollongren tot een ogenschijnlijk klein foutje had geleid veroorzaakte grote politieke verontwaardiging die aan het eind van een tumultueuze dag door de gewezen premier routinematig werd weggewuifd . Vervolgens tekende zich echter een scherm van collectief geheugenverlies aan bij alle betrokkenen van de verkenning of de positie van kamerlid Pieter Omtzigt tijdens de verkenning ter tafel was gekomen. 
Nu moest de onderste steen naar boven. Een debat was onoverkomelijk. Daarin ontkende de ervaren politicus met klem dat dit controversiële onderwerp ter sprake was gekomen. En zelfs nadat uit de nagekomen notulen onomstotelijk bleek dat dit toch het geval was schakelde hij moeiteloos op naar een beroep op gebrek aan memorie gevolgd door een mompelend mea culpa. 
Maar de Kamer zette door. Het onbegrip en de verwijten hielden aan. En toen Rutte in een onoplettend moment onverwacht aangaf anderhalf uur voor de officiële bekendmaking al via via op de hoogte te zijn gebracht van de explosieve inhoud van de notulen ontplofte de oppositie en brak het moment aan dat ook zijn regeringspartners op hem afhaakten.

Maar waarvoor stond hij hier nou precies terecht? Een ongemakkelijk akkefietje dat tot politieke commotie had geleid of voor de druppel die de emmer van tien jaar list en bedrog deed overlopen? Even leek het of Rutte was vergeten dat hij demissionair was. Met zijn hele team afgetreden op de pijnlijke uitkomsten van de toeslagen affaire. Voor zijn tegenstanders in de Kamer was de maat duidelijk vol. Deze ongehoorde politieke minachting voor de tegenmacht moest nogmaals worden gestraft. En ditmaal met een definitieve afrekening.
Was het toeval dat hij 's nachts op het nippertje in draf nog de Trêveszaal haalde om de stemming over de moties van wantrouwen en afkeuring aan te horen? Of tekende het de dikke huid en pragmatische benadering van een topsporter? Je speelt een wedstrijd punt voor punt en pas aan het einde blijkt of je wint of hebt verloren.
Rutte overleefde het vonnis van de ultieme straf en kreeg dankzij twee uitgestoken pinken van zijn twee grootste rivalen en tevens regeringspartners CDA en D66 slechts de gele kaart. Een wonder aangezien hij al enkele weken daarvoor noodgedwongen voor zichzelf de rode kaart had getrokken. Iets dat zelfs in de diepste krochten van de sport nog niet eerder is vertoond.
Terwijl zeventien fractievoorzitters vanaf het spreekgestoelte diep verontwaardigd met het zweet op het voorhoofd en blaren op de tong zijn ultieme 'faux pas' veroordeelden, hoorde 'der Mark' deze woordenstromen onverstoorbaar aan terwijl hij zich leek te verliezen in het gebruik van zijn ouderwetse Nokia.
Thirty-all, forty-thirty, game! Set! Hoe laat wordt het eindelijk Match en kunnen we naar huis om daarna weer de draad der belangrijke zaken op te pakken, zo leek hij te denken. Voor de Kamer was de maat van jarenlang regentengedrag vol. Hoe kan een premier die al eerder was gedwongen zichzelf naar huis te sturen zo gewetenloos doorgaan met hetzelfde vergrijp? 

Voor de beklaagde betrof de zaak nauwelijks meer dan een lichte verkeersovertreding of hooguit een ongelukkig diefstalletje. Voor alle zaken gedurende de laatste vier jaar was hij al tegen het licht gehouden. Niet de Kamer had hem daarover beoordeeld of veroordeeld, nee, het volk had gesproken.
En wellicht was het dát wat deze topsporter onwennig op het voorste bankje in het parlement voortdurend op zijn Nokia zat te bekijken. De verkiezingsuitslag. Onmiskenbaar. Geen twijfel over mogelijk. Hij had gewonnen. Hij was de grootste. By far. Het volk had gesproken. Nauwelijks een week geleden. Vonnis geveld.

5/4/2021